---

 

Κάποια μέρα συναντήθηκαν δύο γυναίκες στο δρόμο.
«Λούσυ, έχω να σε δω πολύ καιρό», είπε η πρώτη γυναίκα. «Πρέπει να έχεις πολλή δουλειά με το καινούριο σου κατάστημα κατοικιδίων».
«Όλα τα ζώα αρρώστησαν από μολυσμένο νερό», είπε η Λούσυ. «Ψόφησαν όλα και έκλεισα την επιχείρηση».
«Ω, Θεέ μου, τι τραγικό! Ο Ράλφ κι εσύ πρέπει να είστε απαρηγόρητοι».
«Ο Ράλφ πέθανε. Ένα από τα σκυλιά τον δάγκωσε και κόλλησε λύσσα. Δεν άντεξε ούτε ένα μήνα».
«Απίστευτο», είπε η πρώτη γυναίκα. «Πρέπει να λείπει φοβερά στο γιο σου».
«Το σοκ ήταν πολύ έντονο για να το αντέξει. Πέθανε από ανακοπή καρδιάς».
«Και ο γιος σου; Αυτό είναι από τα εντελώς απίστευτα. Τι φοβερό!»
«Περίμενε όμως», είπε η Λούσυ, με ένα χαμόγελο, «δεν άκουσες ακόμη τα καλά νέα…»

Και ακριβώς εκείνη τη στιγμή τη χτύπησε ένας κεραυνός και έπεσε νεκρή στο πεζοδρόμιο.

Μπορεί να γελάσουμε με αυτή την ιστορία, όχι επειδή απολαμβάνουμε το άρρωστο χιούμορ, αλλά επειδή όλοι μας μπορούμε να ταυτιστούμε έντονα με τα προβλήματα αυτής της δύστυχης γυναίκας.

Καθώς αντιμετωπίζετε την κάθε μέρα, φαίνεται λες και η ζωή είναι γεμάτη με προβλήματα που έρχονται το ένα μετά το άλλο. 

[…]
Ίσως γι’ αυτό να γελάμε τόσο πολύ όταν βλέπουμε στα κινούμενα σχέδια τις ατελείωτες προσπάθειες του Γουάιλ. Ε. Κογιότ να πιάσει το πουλί Roadrunner. Είναι σα να βλέπουμε τον εαυτό μας.

Όταν κάτι πάει στραβά για το Κογιότ, συνήθως δημιουργείται μία αλυσιδωτή αντίδραση καταστροφικών γεγονότων.
[…]

Είναι αστεία, επειδή, αν και βλέπουμε το κογιότ να συνθλίβεται και να γίνεται ακορντεόν, ξέρουμε ότι δέκα δευτερόλεπτα αργότερα θα σηκωθεί και θα είναι έτοιμος να δοκιμάσει για ακόμη μία φορά.

Υπάρχει ένα μήνυμα εδώ. Όταν γελάμε με αυτό το χαζό κογιότ, γελάμε με τον εαυτό μας, το πώς είμαστε, το πώς είναι η ζωή. Το κυνήγι του Roadrunner δίνει νόημα στη ζωή του Γουάιλ Ε. Κογιότ.

Το να πιάσει και να φάει το μικρό κοκαλιάρικο πουλί θα φαινόταν σχεδόν σαν η απόλυτη πτώση μετά από όλα αυτά τα χρόνια δολοπλοκιών και συνωμοσιών για να το πιάσει. Μετά την κατάκτηση τι μένει;

Ο αγώνας είναι που βγάζει προς τα έξω την επιμονή, την ορμή και την ευστροφία του Κογιότ. Αυτό είναι που μας κάνει να γελάμε – γίνεται όλο και πιο έξυπνος επειδή ακριβώς δεν ξέρει πότε να τα παρατήσει.
Ούτε κι εμείς, ελπίζω.

Η ΑΝΑΓΚΗ ΓΙΑ ΑΓΩΝΑ
[…]
Μια μεγάλη ειρωνεία της ζωής είναι ότι οι άνθρωποι παραπονιούνται συνέχεια για το πόσο δύσκολο είναι να τραβάνε μπροστά˙ κι όμως, όταν δε χρειάζεται πια να αγωνιστούν, μοιάζουν να τρελαίνονται και να δημιουργούν δουλειά για τον εαυτό τους ή να χάνουν την εσωτερική τους αίσθηση σκοπού και αναπτύσσουν συναισθηματικά προβλήματα.

Λίγοι άνθρωποι μοιάζουν ικανοί να αντέξουν την επιτυχία και να απολαύσουν το «βραβείο» όταν το αποκτούν.

[…]
Με όλα αυτά θέλω να σας υπενθυμίσω μια άλλη μεγάλη αλήθεια που έχει επιβιώσει στο πέρασμα του χρόνου: η αρετή βρίσκεται στον αγώνα, όχι στο βραβείο.

Η σκληρή δουλειά που αφιερώνουμε στο όλο ταξίδι είναι η νίκη μας στη ζωή, όχι το να φτάσουμε στον προορισμό μας.
[…]
Αυτή η νοοτροπία του «πίνακα του σκορ», όπου η προσπάθεια στο γήπεδο θεωρείται  ασήμαντη και το τελικό σκορ είναι το μόνο που μετράει, συνθλίβει πολλούς από εμάς.

ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΠΟΔΕΧΟΜΑΣΤΕ ΤΟΝ ΑΓΩΝΑ
Υπάρχει ακόμη μία πτυχή σε αυτό το ζήτημα: το να κυνηγάει κανείς ένα όνειρο αλλά να μην το πραγματοποιεί.

Πόσες φορές αισθανθήκατε σαν αποτυχημένοι, επειδή κάτι, το οποίο προσπαθήσατε ευσυνείδητα και σκληρά να καταφέρετε, δεν πραγματοποιήθηκε: Πολλές φορές οι προσπάθειες μας δεν καταλήγουν εκεί που ελπίζαμε.

Ο πωλητής επενδύει πολύ χρόνο για να πετύχει μία σημαντική πώληση προς κάποιον, αλλά δε τα καταφέρνει.

Ο αθλητής προπονείται σταθερά και επίπονα για μία σημαντική αθλητική διοργάνωση, αλλά δε τα καταφέρνει να καταταχθεί στους τρεις πρώτους.

Οι γονείς βάζουν τα δυνατά τους να μεγαλώσουν ολοκληρωμένα υγιή παιδιά, αλλά ένα από αυτά παίρνει συνεχείς αυτοκαταστροφικές αποφάσεις οι οποίες δεν έχουν καμία σχέση με τον τρόπο που ανατράφηκε.

Η ζωή είναι γεμάτη από τέτοιες καταστάσεις όπου οι προσπάθειες μας δεν ανταμείβονται με ένα θετικό αποτέλεσμα ή τουλάχιστον δεν είναι τόσο θετικό όσο ελπίζαμε.

Σε αυτές τις καταστάσεις οι περισσότεροι από εμάς νιώθουμε ότι αποτύχαμε, ότι οι προσπάθειες μας δεν είχαν καμία αξία. Ο αγώνας μας δε μας φαίνεται άξιος επειδή ποτέ δεν πήραμε το βραβείο. Όπως και πριν, επιμένω πως η αλήθεια που πρέπει να αντιμετωπίσουμε είναι το ότι η αρετή έγκειται πάντα στις προσπάθειες μας, όχι σε αυτό που κατακτάται.
[…]

ΟΤΑΝ Η ΗΤΤΑ ΕΙΝΑΙ ΝΙΚΗ
Οι πρωταθλητές στον αθλητισμό, τις επιχειρήσεις, την πολιτική, τη βιομηχανία και τις τέχνες γνωρίζουν αυτή την αλήθεια: αν δίνεις τον καλύτερο σου εαυτό σε κάτι, καταλήγεις να είσαι νικητής, ακόμη κι αν ο πίνακας του σκορ λέει ότι έχασες.

Καταλαβαίνω ότι ακούγεται αντιφατικό, αλλά θα σας δείξω αμέσως πως λειτουργεί.
Στη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων του 1980, ένας Αμερικανός αθλητής ονόματι Έρικ Χέιντεν πήρε και τα πέντε μετάλλια στην παγοδρομία ταχύτητας των ανδρών. Στα πρώτα τέσσερα αθλήματα ο Χέιντεν έκανε νέα ολυμπιακά ρεκόρ ταχύτητας:

  38,03 δεύτερα στον αγώνα 500 μέτρων

  1 λεπτό 15,18 δεύτερα στα 1000 μέτρα

  1 λεπτό 55,44 δεύτερα στα 1500 μέτρα και

  7 λεπτά 2,29 δεύτερα για τα  5000 μέτρα.

  Στο τελευταίο άθλημα, τον αγώνα των 10.000 μέτρων, ο Χέιντεν όχι μόνο κατέρριψε το Ολυμπιακό ρεκόρ, αλλά έκανε και ένα νέο παγκόσμιο ρεκόρ όλων των εποχών με 14 λεπτά 28,13 δεύτερα.

Όσο καταπληκτικές κι αν ήταν αυτές οι νίκες, δεν αποτέλεσαν έκπληξη για όσους είχαν παρακολουθήσει την πορεία του Έρικ Χέιντεν όλα τα προηγούμενα χρόνια. Ο Χέιντεν είχε κερδίσει κάθε φορά που συμμετείχε σε ερασιτεχνικούς αγώνες.

Είχε αναγνωριστεί ως ο καλύτερος πατινέρ ταχύτητας που έζησε ποτέ. Οι αθλητικογράφοι το ήξεραν˙ οι προπονητές το ήξεραν˙ ακόμα και οι συναθλητές του Χέιντεν το ήξεραν. Η απλή και ξεκάθαρη αλήθεια ήταν ότι κανένας δε μπορούσε να συγκριθεί με τον Έρικ Χέιντεν στην παγοδρομία ταχύτητας.

Τώρα μπορείτε να σκεφτείτε ότι μία τέτοια επίγνωση μάλλον θα μείωνε το ηθικό και την ορμή των άλλων πατινέρ που έπρεπε να τον συναγωνιστούν. Εξάλλου ποιο θα ήταν το νόημα να συμμετέχεις σε έναν αγώνα όταν ήξερες εκ των προτέρων ότι δεν είχες καμία απολύτως ελπίδα να νικήσεις τον πρωταθλητή;
Αρκετά καταθλιπτικό, έτσι;

Όμως αποδείχτηκε ακριβώς το αντίθετο. Όταν ο Χέιντεν κέρδισε την κούρσα των 500 μέτρων, το ασημένιο μετάλλιο πήγε στον Ευγκένι Κούλικοφ από τη Σοβιετική Ένωση, ο οποίος πέτυχε τον καλύτερο προσωπικό του χρόνο στον αγώνα των 500 μέτρων.

Όταν ο Χέιντεν κέρδισε  στα 1.000 μέτρα, ο δεύτερος ήταν ο Γκαετάν Μπουσέρ από τον Καναδά, ο οποίος κι αυτός με τη σειρά του εκτίναξε το προσωπικό του ρεκόρ ταχύτητας στα ύψη.
Και αυτό συνεχίστηκε σε όλους του αγώνες.

Οι δεύτεροι και τρίτοι που έχαναν από τον Χέιντεν πετύχαιναν τους καλύτερους προσωπικούς χρόνους που είχαν πετύχει ποτέ, απλώς επειδή έδιναν τον καλύτερο τους εαυτό για να αναμετρηθούν με τον Χέιντεν.

Αυτό το φαινόμενο έγινε γνωστό ως το Φαινόμενο Χέιντεν, το οποίο τώρα προσδιορίζεται από το να ξεπερνάει κανείς τα όρια του ενώ προσπαθεί να αναμετρηθεί με έναν αντίπαλο τον οποίο ξέρει ότι δε μπορεί ποτέ να φθάσει ή να νικήσει.

Θα χαρακτηρίζατε τον Ευγκένι Κούλικοφ και τον Γκαετάν Μπουσέρ αποτυχημένους απλώς επειδή τερμάτισαν δεύτεροι μετά τον Έρικ Χέιντεν;
Εγώ δε θα το έκανα.

Πιστεύω ότι οποιοσδήποτε ξεπερνάει τον εαυτό του σε προσωπική απόδοση είναι νικητής, ό,τι και να λέει ο πίνακας των σκορ. Με αυτό τον τρόπο προσπαθώ να μεγαλώσω και τα τρία παιδιά μου. Αν καταβάλλουν μία σταθερή και συντονισμένη προσπάθεια, θα είναι κατά την άποψη μου νικητές. […]

Η αρετή βρίσκεται στον αγώνα, όχι στο βραβείο. Βάλτε βαθιά στο μυαλό σας αυτή την αλήθεια. Διαλογιστείτε. Κρατήστε την διαθέσιμη για εκείνες τις στιγμές που δουλεύετε επιμελώς πάνω σε κάτι αλλά η ανταμοιβή δε φαίνεται πουθενά. Όταν αντιμετωπίζετε ένα πρόβλημα βάρους και δε σημειώνετε μεγάλη πρόοδο, να υπενθυμίζετε στον εαυτό σας ότι η προσπάθεια να χάσετε βάρος είναι η νίκη σας.

Όταν πολεμάτε την κακή οικονομική σας κατάσταση, να υπενθυμίζετε στον εαυτό σας ότι η προσπάθεια να πληρώνετε τους λογαριασμούς σας είναι η αρετή σας. Αν ο γάμος τρίζει επικίνδυνα και όλες σας οι προσπάθειες να τον βελτιώσετε φαίνεται ότι αποτυγχάνουν, να υπενθυμίζετε στον εαυτό σας ότι  ο αγώνας σας για τη βελτίωση του γάμου σας είναι η νίκη σας.

Ελπίζω η φράση «Κάνω ό,τι καλύτερο μπορώ» να γίνει δήλωση νίκης για εσάς. […]

Επιμέλεια κειμένου: Εμμανουηλίδου Βασιλική

 

Χώρος Συμβουλευτικής & Ψυχολογικής Υποστήριξης Παιδιών, Εφήβων & Ενηλίκων
Μανδηλαρά 22, 1ος όροφος, Λάρισα  Τηλ: 6946704834