|
Συναισθηματική Νοημοσύνη
|
|
Τι είναι τα συναισθήματα;
Τα συναισθήματα είναι ερεθίσματα για δράση. Τα απλά όπως η αγάπη, ο φόβος ή ο θυμός αναγνωρίζονται εύκολα. Υπάρχουν όμως πιο σύνθετα και επομένως πιο δύσκολα για να αναγνωριστούν. Μερικά κρατάνε λίγες στιγμές, ενώ άλλα μένουν ζωντανά για πολύ καιρό. Τα συναισθήματα είναι ένστικτα επιβίωσης ζωτικής σημασίας. Όλα τα ζώα βιώνουν συναισθήματα παρόμοια με τα ανθρώπινα, με τη μόνη διαφορά να έγκειται στο ότι εμείς έχουμε πολύ πιο αναπτυγμένη ικανότητα να τα σκεφτόμαστε, να τα επεξεργαζόμαστε και να τα ελέγχουμε. Ένα νεογέννητο θέλει να είναι κοντά στη μητέρα του για να νιώθει ασφάλεια. Ένα τρίχρονο κάνει μια ζωγραφιά και είναι ανυπόμονο να τη δείξει και να ακούσει επαίνους, θέλει να νιώσει αποδοχή. Ένα πεντάχρονο βοηθά τους γονείς του στο στρώσιμο του τραπεζιού, προσπαθώντας να δείξει την αξία του, θέλει να νιώθει ότι είναι χρήσιμο, ότι το εκτιμούν, ότι το αγαπάνε. Όσο τα παιδιά μεγαλώνουν, είναι πιο έτοιμα να προχωρήσουν προς την ικανοποίηση υψηλότερων συναισθηματικών αναγκών, όπως την ανάγκη να αισθάνονται ελευθερία, να νιώθουν ανεξάρτητα και ολοκληρωμένα, να νιώθουν ότι διεκδικούν, να χαίρονται με τα κατορθώματα και τις επιτυχίες τους. Στη δεκαετία του ’40, οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το IQ δεν αρκεί για να αξιολογήσει κάποιος τη νοημοσύνη ενός ατόμου. Μετά από δεκαετίες μελετών, συμφώνησαν ότι αυτό που έλειπε από την εξίσωση είναι ο παράγοντας της Συναισθηματικής Νοημοσύνης (EQ). Η Συναισθηματική Νοημοσύνη αφορά την ικανότητα ενός ατόμου να καταλαβαίνει και να διαχειρίζεται τα δικά του συναισθήματα, αλλά και των άλλων, και να χρησιμοποιεί αυτή την κατανόηση για να προετοιμάζεται καλύτερα, να παίρνει πιο σωστές αποφάσεις, να σκέφτεται πιο δημιουργικά, να κινητοποιεί τον εαυτό του και τους άλλους και να είναι πιο υγιής, να δημιουργεί καλύτερες σχέσεις και να είναι πιο χαρούμενος στη ζωή του. Σύμφωνα με μελέτες, τα παιδιά με υψηλό δείκτη Συναισθηματικής Νοημοσύνης τείνουν να επιτυγχάνουν στη μετέπειτα πορεία τους. Το επίπεδο μόρφωσης από μόνο του δεν εγγυάται επιτυχία. Αυτοί με υψηλό δείκτη IQ μπορεί να καλούνται σε συνεντεύξεις, αλλά από αυτούς, εκείνοι με τον υψηλό δείκτη EQ είναι πιθανότερο να επιλεγούν για τη δουλειά. Τα “συναισθηματικά έξυπνα” παιδιά με υψηλό δείκτη EQ ξεχωρίζουν αισθητά από τα υπόλοιπα παιδιά. Είναι πιο ικανά στο να ελέγχουν παρορμήσεις, είναι πιο επικοινωνιακά, παίρνουν προσεκτικές αποφάσεις, λύνουν προβλήματα και δουλεύουν αρμονικά με τους ανθρώπους που τους περιβάλλουν, κάτι που οδηγεί σε καλύτερη μόρφωση, καλύτερες σχέσεις με την οικογένειά και το κοινωνικό του γκρουπ και επομένως σε υγιέστερη, πιο ευτυχισμένη και επιτυχημένη ζωή.
Πώς μπορείτε να γνωρίζετε εάν το παιδί σας έχει σωστά αναπτυγμένη Συναισθηματική Νοημοσύνη; Μερικά στοιχεία που το προδίδουν είναι αν το παιδί είναι δημοφιλές στο σχολείο, αν έχει μεγάλο αυτοέλεγχο, αν προσαρμόζεται εύκολα και είναι φιλικό, αν είναι επίμονο και αν έχει καλή ενσυναίσθηση. Επίσης, η Συναισθηματική Νοημοσύνη έχει να κάνει και με την αυτογνωσία, την αισιοδοξία, τα κίνητρα, τη συναισθηματική ταύτιση και την ελαστικότητα. Είναι ένα πολύπλευρο ταλέντο. Αντιθέτως, τα παιδιά με χαμηλό δείκτη EQ, στην ενήλικη ζωή τους τείνουν να είναι απαισιόδοξοι, να αποθαρρύνονται υπερβολικά από τυχόν αποτυχίες, να απαιτούν άμεση ικανοποίηση χωρίς προσπάθεια και να δείχνουν φτωχές αρχηγικές ικανότητες.
Οι γονείς, που αποτελούν το πρώτο πρότυπο για το παιδί, είναι καλό να αναλάβουν να ενισχύσουν την ανάπτυξη της Συναισθηματικής Νοημοσύνης του παιδιού τους διότι είναι πλέον γνωστό ότι μπορεί να εξασθενήσει αν δεν καλλιεργηθεί ή δεν ενθαρρυνθεί. Εμείς οι μεγάλοι συχνά ξεχνάμε πόσο αδύναμο μπορεί να αισθάνεται ένα παιδί. Αν όμως κοιτάξουμε τον κόσμο μέσα από τα δικά του μάτια, θα διαπιστώσουμε ότι η κοινωνία μας δίνει μεγάλη έμφαση στη συμμόρφωση και στη συνεργασία των παιδιών με τους ενηλίκους. Τα περισσότερα μικρά παιδιά δεν έχουν σχεδόν κανέναν έλεγχο στην καθημερινή τους ζωή. Δυστυχώς αυτή η υπερβολική έμφαση στη συνεργασία σημαίνει ότι συνήθως αγνοούνται οι προτιμήσεις και οι επιθυμίες τους και περιορίζει την ικανότητά τους να ενεργούν υπεύθυνα. Τα παιδιά πρέπει να μάθουν να σταθμίζουν τις επιλογές τους, να βρίσκουν λύσεις. Είναι ανάγκη να βλέπουν τι συμβαίνει όταν κάνουν επιλογές. Τα μαθήματα αυτά είναι μερικές φορές επώδυνα, αλλά με τη συναισθηματική αγωγή γίνονται μια σημαντική ευκαιρία για παροχή καθοδήγησης.
|
|
|
Μπατάλα Γεωργία
Χώρος Συμβουλευτικής & Ψυχολογικής Υποστήριξης Παιδιών, Εφήβων & Ενηλίκων
Μανδηλαρά 22, 1ος όροφος, Λάρισα Τηλ: 6946704834 |